G.Ç. «Azat Kırım» gazetesi. 1943
Akmescit Müzesi’nin Tatar el sanatları bölümünde çalışmak üzere Tatar Komitesi tarafından halk sanatçısı Adaviye Efendiyeva davet edildi. Adaviye Efendiyeva, Kezlev (Yevpatoriya) doğumludur. Han-Cami imamı Murtaza Efendi’nin ailesinden gelmekte olup onun en büyük kızıdır. Adaviye’nin sanatsal yolculuğu çok erken yaşta, altı yaşında başladı. Yeteneğinin gelişiminde büyükannesi Ak Totay’ın önemli bir rolü oldu. Büyükannesi, Adaviye’ye dokuma tezgâhında kumaş dokumayı, nakış işlemeyi, kumaş üzerine desen oluşturmayı ve çeşitli nakış tekniklerini öğretti. Genç yaşta eşini ve üç çocuğunu kaybeden Adaviye, tüm enerjisini sanatsal yaratıcılığa adadı.
İlk olarak altın iplikle işlenmiş tek taraflı nakışlarıyla tanındı. Daha sonra Kezlev Müzesi bünyesinde Tatar nakış sanatını öğrenmek isteyenlere eğitim veren bir öğretmen oldu. 1930’lu yılların başında ise “Eski Örnek” adlı şirkette eğitmen olarak görev yaptı. Bu şirkette çalıştığı dönemde kardeşiyle birlikte resim yapma arzusu uyandı. Şirkette hem ressam hem de nakışçı olarak on yıldan fazla çalıştı. Adaviye, bu süre zarfında 300’den fazla nakış deseni tasarladı ve bunların bir kısmı yurtdışına ihraç edildi. Bugün Kırım’daki el sanatları ustaları arasında hayatta kalan tek kişi Adaviye Efendiyeva’dır. Tatar Komitesi, ona gerekli desteği sağlamalıdır.
Kırımtatarcadan çevirdi: Tahir Kerimov
